نوشتن یک چکیده (Abstract) خوب برای مقاله

گام پنجم: نوشتن چکیده مقاله (Abstract) 

محتوای یک چکیده یا ابسترکت، فرم فشرده اما تشریح کننده کل مقاله است و خواننده با خواندن چکیده ی مقاله پی خواهد برد که چه مطالبی در متن اصلی پوشش داده شده است. به بیان غیر رسمی چکیده ی مقاله است که خواننده را مصمم می کند که متن مقاله را بخواند و یا از آن صرف نظر کند.
بسیاری از پژوهشگران چکیده مقاله را بخش کم اهمیتی از کار می‌دانند و بنابراین این بخش را بدون توجه به جزئیات و معمولاً با کپی کردن از بخش‌های اصلی مقاله می‌نویسند. اما باید توجه شود که چکیده مقاله یکی از مهم‌ترین بخش‌های مقاله است. در بسیاری از بانک‌های اطلاعاتی همانند پاب مد و در برخی موارد گوگل اسکولار، تنها چکیده مقاله نمایه می‌شود. بنابراین در نگارش این بخش باید اصول زیر را رعایت کنید.

اصول نوشتن چکیده مقاله (Abstract) 

1. چکیده اول می آید اما آخر نوشته می شود.
2. به جاي استفاده از نقل قول‌هاي مستقيم، از تعبير و تفسير خودتان استفاده كنيد.
3. چکیده باید به گونه‌ای نوشته شود که خواننده را از مراجعه به متن اصلی مقاله بی‌نیاز سازد. یعنی چکیده باید خود تبیین‌گر باشد.
4. طول چكيده در مقالات نظری و مروری بین ۷۵ تا ۱۰۰ کلمه و در مقالات پژوهشی بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ کلمه می‌باشد. البته معمولاً هر مجله‌ای شیوه خاص خود را در نگارش چکیده دارد.
5. در چكيده نياز به نوشتن منبع نيست.
6. اختصارها، نام‌ها و واژه‌هاي تخصصي مقاله بايد در چكيده توضيح داده شود.
7. در چکیده از کپی کردن متون داخل مقاله خودداری کنید.

ساختار اصلی یک چکیده مقاله (Abstract) 

1. انگیزه و بیان مسئله  (در حد یک جمله): بیان مسئله شواهدی را دال بر وجود مسئله با استناد به نظرات متخصصان و یا نتایج پژوهش ها مطرح می کند.
2. هدف (در حد یک جمله): منظور از انگیزه پاسخ به این سوال است که چرا ما میخواهیم به مسئله ی حاضر اهمیت دهیم؟  و در واقع هدف، قصد و منظور از انجام پژوهش را تعیین می‌کند.
3. روش ها/ رویه ها/ راهکارها (در حد دو جمله): در این بخش اطلاعات مربوط به جامعه، نمونه و ابزار کار ذکر می‌شود.
4. نتایج / دستاوردها/ محصولات (در حد یک یا دو جمله):  در این قسمت، نشان میدهید که به عنوان نتیجه و محصول کاری که با روش بیان شده انجام شده است چه چیزی یافته اید / یاد گرفته اید/ ایجاد کرده اید.
5. نتیجه گیری / مفاهیم (در حد یک جمله): در پایان با توجه به مسئله ای که بیان کردید، باید بگویید که بزرگترین یافته ی شما برای درک بهتر و پیشبرد موضوع تحقیقاتی چه بوده است؟

انواع ساختار چکیده مقاله (Abstract) 

از نقطه نظر ساختاری، چکیده‌ها به سه دسته زیر تقسیم می شوند:

1. چكيده ­ی تمام نما «Informative Abstract» : اين نوع چكيده آيينه اي تمام نما و روشن از فشرده ي تمامي بحث هاي اساسي و يافته هاي مدرك اصلي است و تا آن جا که ممكن است کميت و کيفيت اطلاعات موجود در يك مدرك را با جمله هاي خبري ارايه مي دهد. اين نوع چكيده در مواردي که رئوس مطالب و اطلاعات سطحي از مدرك مورد نياز باشد، به عنوان جانشين مدرك ايفاي نقش مي کند. پوشيده نيست که چكيده ي تمام نما طولانی تر از ساير چكيده ها است. گزارش هاي کوتاه و مقالات مجله، چكيده هايي در حد 100 تا 250 کلمه را طلب مي کنند. ولي براي گزارش هاي مفصل و رساله ها تا ٥٠٠ کلمه مناسب تر است. طول چكيده بايد با حجم اطلاعات مدرك متناسب باشد، بنابراين نمي توان طول معيني را براي چكيده تمام نما در نظر گرفت.  چكيده تمام نما کامل ترين نوع چكيده و از نظر تهيه مشكل تر و هزينه برتر است.
2. چكيده ­ی راهنما «Indicative Abstract» : این چكيده­ در بردارنده ­ي تمامي مباحث اساسي و يافته هاي مدرك اصلي نيست، بلكه مطالب کلي و اساسي مدرك را ارايه می کند. اين چكيده بيشتر براي نشان دادن مقالات، کتاب­ها، خلاصه مذاکرات کنفرانس ­ها، مقاله نامه ­ها و کتاب شناسي­ ها به کار مي­رود. در چكيده ­­ی راهنما کوشش نمي­شود که يك گزارش واقعي از محتواي مقاله آن چنان که در چكيده ­ی تمام نما هست، ارائه شود. در چکیده راهنما عبارت «پرداخته شده است»، «بررسی شده است» و «بحث شده است» فراوان به چشم می خورد. چکیده راهنما بر خلاف چکیده تمام نما نمی تواند جانشین واقعی برای اصل مدرک باشد زیرا شیوه کار در آن سطحي تر از چكيده تمام نما است و ارزش آن کمتر از چكيده تمام نما است. به سبب سريعتر، آسانتر و کم هزینه تر بودن تهيه اين نوع چكيده معمول ترين نوع چكيده، چكيده راهنما است و غالباً وقتي از چكيده به طور مطلق ياد مي شود، منظور همان چكيده راهنما است. جمله هاي اين نوع چكيده، توصيفي اند و طول آن به طور متوسط 75 تا 150 کلمه است.
3. چکیده ­ی «تمام نما- راهنما» «Indicative-Informative Abstract» : اين نوع چكيده، مناسب تر از چكيده­ ي تمام نما و چكيده ­ي راهنماي محض است. قسمت هايي از اين چكيده به سبك تمام نما نوشته مي­شود در حالي که از بخش هاي ديگر آن که اهميت کمتري دارند، چكيده­ ي راهنما تهيه مي شود. با اين سبك مي توان حداکثر اطلاعات را در حداقل حجم انتقال داد.

نکات مهم در نوشتن چکیده مقاله (Abstract) 

1. در هنگام نوشتن ابسترکت از کلمات و جملات واضح و قوی استفاده کنید. توجه کنید که شما یک چکیده از یک مقاله علمی می نویسید، لذا بر روی واقعیات تکیه کنید و ساده و کوتاه بنویسید.
2. در متن شما باید یکپارچکی وجود داشته باشد، جملات قبلی و بعدی از نظر سیر موضوعی باید خط مشی مشخصی را دنبال کنند که همان موضوع اصلی تحقیق است.
3. لازم نيست سبك نگارش متن اصلي در چكيده نويسي حفظ شود؛ زيرا چكيده نويسي کاري فني و علمي است نه کاري ادبی. با اين حال بهتر است سبك و چينش مطالب در چكيده، آينه اي از سبك و نظم نويسنده باشد. مگر در مواردي که براي تغيير و اصلاح دليل قانع کننده اي وجود داشته باشد.

به گام ششم بروید

به گام چهارم برگردید