اصول اساسی در نگارش مقاله علمی

دلايل مختلفی برای چاپ مقاله وجود دارد که از نظر علمي مهمترين آنها عبارتند از:

• نگارش مقاله برای آموختن مطلب جدید

برخی افراد هستند که با نوشتن در خصوص یک موضوع خاص، درک عميقتری نسبت به آن پیدا می کنند و يادگيري آنها افزايش مي يابد. در واقع، نگارش درباره یک موضوع خاص، باعث شناخت بيشتري نسبت به آن موضوع می شود.

• نگارش با هدف بررسي موضوع تحقيق

 همه ما می دانیم که هيچ تحقیق و پژوهشي خودبخود اتفاق نمي افتد و لازم است تا در خصوص آن مطالعات لازم انجام گیرد و تمامی ابعاد آن موضوع مورد بررسی قرار گیرد. گاهی نوشتن در خصوص بیشینه تحقیق در يك موضوع خاص، براي بسياري از نويسندگان مقالات علمي انگیزه ای ایجاد می کند تا بتوانند به نگارش مقالات مروری یا علمی ترویجی بپردازند.

• نوشتن به منظور مستند سازي

 وقتی نویسنده ای در خصوص یک موضوع خاصی تصمیم به نوشتن مقاله می کند، امكان مستندسازي در آن زمينه نیز براي پژوهشگران فراهم می شود. همچنین می توان با نگارش فرایند پژوهشي در طی انجام آن، نتایج آن را در مجله هاي معتبر مستند کرده و به چاپ رساند.

• نوشتن با هدف ارائه یک گزارش

 از دیگر علل نگارش مقاله، ارائه گزارشی از یک فعاليت پژوهشي به جامعه علمي و محققین دیگر برای استفاده از نتایج آن می باشد. نتایج یک تحقیق می تواند در ایجاد انگیزه برای ادامه آن تحقیق در مسیر جدید موثر باشد.

• نوشتن به منظور متقاعد کردن ديگران در خصوص یک موضوع خاص

 يکي از روشهاي رایج در ارتباطات علمي بین محققین در سراسر جهان، پاسخگويي به منتقدان در خصوص یک موضوع خاص می باشد که از طريق نوشتن و انتشار مقاله در آن زمینه در مجله هاي بين المللي میسر مي شود.

• تبديل دانش شخصي به دانش اجتماعي
• تملک يا شخصي کردن دانش
• تنازع بقا در محيط دانشگاهي و پژوهشي

چهار محور مهم که بایستی قبل از شروع به نوشتن یک مقاله علمي بایستی به آنها توجه کرد:

تفاوت در اصول نگارش مقاله در هر رشته

نگارش مقاله در هر رشته ای، اصول و قواعد خود را دارد. در نتیجه نمي توان يک دستورالعمل کلی و عمومي براي نگارش مقاله برای تمامی رشته ها ارائه داد. اگر مقالات منتشر شده در يک رشته و زمینه موضوعي خاصی را مطالعه کرده باشید، مي توانید به ساختار و زبان مشترک هر رشته پي ببرد و با ساختار و اصول نگارشی مقاله در آن رشته آشنا شوید. در نتیجه پیشنهاد می شود که هر فردی قبل از اینکه اقدام به نوشتن مقاله در رشته خود بکند، ابتدا چندین مقاله در رشته خود را مطالعه نمایید تا با ساختار و نحوه نگارش مقاله در آن رشته آشنا شود و سپس اقدام به نگارش مقاله نماید.

 تفاوت در زبان نگارش و ساختارهای مقاله

هر رشته اي زبان نگارش خاص خود را دارد. مثلا تحقیقات و پژوهش هاي رشته های علوم انساني بيشتر از رويکرد توصيفي و تفسيري برخوردارند. در حالي که در مقالات رشته های علوم پايه, علوم آزمايشگاهي و رشته هاي فني مهندسي، نتایج پژوهش بشکل نمودار و فرمول ارائه می شوند. حتی گاهی نتایج حاصل از یک سال تحقیق در خصوص پژوهش آزمایشگاهی و یا آماری در حوزه علوم بالینی و یا علوم پایه، در يک نمودار خلاصه شود. بنابراین نگارش مقاله هاي علوم انساني معمولا راحت تر از مقالات علوم پایه و مهندسی می باشند.

تفاوت در چگونگي ارائه بحث ها در مقاله

بخش بحث یا دیسکاشن هر مقاله، مهم ترین و جذاب ترین بخش هر مقاله می باشد که شامل تحلیل نتایج کارهای پژوهشی انجام گرفته در یک موضوع خاص می باشد. چگونگي ارائه بحث ها در مقالات رشته های مختلف، متفاوت است و از اصول  و قواعد خاص خود پيروي مي کند. در نتیجه لازم است تا در هر رشته با ساختار مورد قبول آن علم در زمینه ارائه بحث ها آشنا شد و مطالب مقاله را بر اساس آن تنظیم کرد.

 تفاوت در شيوه استناددهی در مقاله

 روش ها و شيوه های استناددهی یا رفرنس نویسی متفاوتی در رشته ها و دانشگاههاي مختلف و حتی محلات علمی مورد استفاده قرار مي گيرد. تفاوت در این روش ها دلیل بر برتری یکی بر دیگری نمی باشد. در واقع چیزی که به این شيوه ها اعتبار مي بخشد، مقبولیت هر کدام از آنها در ميان اهل علم آن رشته وگستره استفاده از آنهاست. مثلا شيوه رفرنس نویسی APA محبوبيت زيادي در میان متخصصان علوم اجتماعي و علوم رفتاري دارد و متعلق به انجمن روانشناسان آمريکا است. شيوه رفرنس نویسی شيکاگو بيشتر در رشته های ادبيات، تاريخ و هنر بکار می رود و روش استناد دهی ونکوور در علوم پزشکي کاربرد زیادی دارد.