اتهام بیسوادی به دانش آموختگان آموزش عالی

چندی پیش پنجمین آزمون استخدامی فراگیر دستگاه‌های اجرایی برگزار شد و پس از اعلام نتایج اولیه این آزمون، پذیرفته شدگان مرحله اول برای طی مراحل مصاحبه راهی مرحله بعد شدند؛ آزمونی که چیزی حدود ۲۰۰ هزار داوطلب در آن شرکت کردند و در این بین آموزش و پرورش بیشترین سهم را در پذیرش داوطلبان داشت.

اکنون که نتایج اولیه آزمون فراگیر پنجم اعلام شده است و داوطلبان پذیرفته شده در مرحله اول در حال گذراندن مراحل مصاحبه برای پذیرش نهایی هستند، سخنانی از سوی یکی از مدیران ارشد آموزش و پرورش طرح شد که کیفیت سواد و معلومات دانش آموختگان آموزش عالی را به کلی به چالش می‌کشد.
اسفندیار چهاربند، رئیس مرکز منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش اخیراً در نشست با مجمع نمایندگان گیلان که در اداره‌کل آموزش و پرورش گیلان برگزار شد، در مورد محدودیت‌های آموزش و پرورش از نظر انسانی گفت: در طول ۳۹ سال گذشته نظام تعلیم و تربیت با این پشتوانه قانونی محکم، فراز و نشیب‌هایی داشته است که یکی از این حوزه‌ها نیروی انسانی است که اگر مورد توجه قرار نگیرد، اصل ۳۰ قانون اساسی به خطر می‌افتد.

وی بیان کرد: سال گذشته ۴۲ هزار ردیف استخدامی بعد از ۱۷ سال برای آموزش و پرورش ایجاد شد؛ که ۱۷ هزار نفر از طریق آزمون اردیبهشت ماه و ۲۵ هزار نفر از طریق آزمون سازمان سنجش در تیرماه جذب خواهندشد.
چهاربند ادامه داد: ۳۴۰ هزار نفر در این آزمون که ۱۵ تیرماه امسال برگزار شد، شرکت کردند که علی‌رغم انتظار سازمان سنجش توانست ۲۵ هزار نفر را معرفی کند، که این نشان می‌دهد علاوه بر اینکه عدم وجود بودجه مناسب یا نبود مجوز، خروجی‌های آموزش عالی ما به شدت افت کردند که این زنگ خطر است، زیرا از ۳۴۰ هزار شرکت‌کننده باید حداقل ۳۵ هزار نفر معرفی می‌کردند که این بیانگر نظام آموزشی ماست.

رئیس مرکز برنامه‌ریزی، منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش گفت: آموزش عالی باید پاسخگو باشد که با وجود برگزاری کنکور و همچنین ۴ سال که در دانشگاه شهریه می‌گیرد، چرا باید وضعیت فارغ التحصیلان ما اینگونه باشد؟ برای دانشگاه فرهنگیان رتبه زیر ۶۵۰۰ نمی‌گیریم، اما آموزش عالی با ظرفیتی که دارد خروجی قانع کننده‌ای ندارد.
وی با تاکید بر اینکه آموزش و پرورش باید در دانشگاه فرهنگیان سرمایه گذاری کند، گفت: سه دوره است که براساس ماده ۲۸ به این نتیجه رسیدیم که دیپلمه‌های ما خیلی باسوادتر از خروجی‌های آموزش عالی هستند. ۳۴۰ هزار نفر در آزمون استخدامی با مدارک تحصیلی مختلف کارشناسی، ارشد و دکترا شرکت کردند، اما حد نصاب بالاترین نمره استان ۵۰ درصد بوده است.
وی افزود: در آموزش و پرورش مسائلی نظیر بحران نیروی انسانی، عدم اعتبارات و مجوز استخدام در یک طرف قرار گرفته و افراد واجد شرایط استخدام هم نداریم که در طرف دیگر قرار دارد لذا با توجه به کیفیت دانشگاه فرهنگیان باید در این دانشگاه سرمایه گذاری کنیم تا معلمانی در شان تعلیم و تربیت نظام اسلامی داشته باشیم. سخنان رئیس مرکز منابع انسانی آموزش و پرورش که در آن توانایی علمی دانش آموختگان آموزش عالی به چالش کشیده شده است و این مجموعه چند صد هزاری متهم به بیسوادی آن هم به نسبت دانشجویان دانشگاه فرهنگیان شده اند، در حالی مطرح می‌شود که بر اساس نظام‌های رتبه بندی جهانی بسیاری از دانشگاه‌های بزرگ کشور همواره در بین دانشگاه‌های مطرح آسیا و جهان هستند.
چهاربند در این موضع گیری خود با تکیه صرف بر نتایج استخراج شده از آزمون‌های استخدامی و بدون توجه به موارد حاشیه‌ای آن اتهام‌هایی را متوجه نظام آموزش عالی و خروجی‌های آن کرده است که لازم است، مسئولان وزارت علوم در برابر پاسخگو باشند. اگرچه طرح سئوالاتی جزئی از دروس عمومی و تخصص‌های متفاوت دانشگاهی از داوطلبانی که سال هاست دانش آموخته شده اند و با حضور در آزمون‌های استخدامی به نوعی تلاش کرده اند که شانس احتمالی خود را برای پذیرش در یک فرصت شغلی دولتی آزمایش کنند، نمی‌تواند ملاک ارزیابی میزان سواد دانش آموختگان آموزش عالی باشد، اما در این رابطه ضرورت دارد مسئولان آموزش و پرورش پاسخگوی نقد وارده باشند. اگر مبنای تحلیل یکی از مدیران ارشد آموزش و پرورش صحیح باشد، باید برای نظام آموزش عالی کشور متأسف بود و اگر این مبنای تحلیل صحیح نیست، باید در پاسخ به این نقد سنگین پاسخی قانع کننده از سوی مقامات مسئول ارائه شود.