پژوهش برتر: محقق زماني طرح يك مطالعه پژوهشي را مي ريزد كه به مساله اي درخور بررسي برخورد نمايد. در اين مرحله آماده ميشود مساله را آن طور که يافته است تعريف نموده ،اهداف تحقيق خود را بيان نمايد.
بيان مساله یکی از عناصر مهم پایان نامه و مقاله می باشد. بدون تعیین مساله هیچ طرح پژوهشی نمی تواند آغاز شود. بیان مساله خود از چندین بخش تشکیل شده است که شامل:
در اين بخش، مطلب اصلي يا درواقع مساله اي كه قرار است در تحقيق مورد توجه قرار گيرد باز گشوده مي شود.اهميت مساله مورد بررسي و دلايل پرداختن به آن به عنوان موضوعي ضروري از جمله مطالبي است كه در اين بخش مورد اشاره قرار مي گيرد. در همين مرحله است كه پژوهنده تاكيد مي ورزد كه نتايج محتمل تحقيق مي تواند بر روند فعلي امور و سياستگذاري ها و برنامه ريزي ها مرتبط با آن ها اثر بگذارد.
درتعريف مساله نبايد ادعايي را مطرح كرد كه در عنوان تحقيق لحاظ نشده باشد، در اين تعريف برابري محتوايي با عنوان و ساير بخش هاي طرح پيشنهادي بايد پيوسته مورد نظر باشد.
محقق زماني طرح يك مطالعه پژوهشي را مي ريزد كه به مساله اي درخور بررسي برخورد نمايد. محقق در اين مرحله آماده ميشود مساله را آن طور که يافته است تعريف نموده ،اهداف تحقيق خود را بيان نمايد .
در بيان مساله و تعريف آن محقق بايد به نکات زير توجه کند :
الف ) صورت مساله بايد شکل سوالي داشته باشد.
ب) مساله بايد روشن و بدون ابهام باشد.
ج) از کاربرد اصطلاحات و واژگان ارزشي خودداري شود .
د ) اخص و صحيح باشد.مساله درحد كنترل پذير و اخص مطرح شود.
ه ) سوالات ويژه تحقيق بايد نوشته شود .
مثال
پژوهشگر در بيان مساله به جاي اين كه بنويسد مساله پژوهش استفاده از اينترنت و فعاليت هاي علمي و پژوهشي اعضاي هيات علمي است. و باز به جاي اين كه بنويسد در اين پژوهش رابطه استفاده ار اينترنت با فعاليت هاي علمي و پژوهشي اعضاي هيات علمي مورد بررسي قرار مي گيرد . بهتر است مساله به صورت اخص و با تعيين كامل حدود آن و به اعتقاد برخي صاحب نظران به صورت سوالي مطرح شود.
درست تر: آيا بين فعاليت هاي علمي و پژوهشي اعضاي هيات علمي واحد مشهد و چگونگي استفاده آن ها از اينترنت رابطه وجود دارد؟
يا ، اين پژوهش درنظر دارد به بررسي فعاليت هاي علمي و پژوهشي اعضاي هيات علمي واحد مشهد و چگونگي استفاده آن ها از اينترنت بپردازد.
به منظور تصريح كار و ايجاد شرايط مناسب جهت درك مشترك از اصطلاحات و مفاهيم ، محقق به تعريف برخي اصطلاحات مي پردازد .
تعريف عملياتي درواقع حد انتظار مخاطب را از مفاهيمي كه درتحقيق به كار رفته است تعيين مي كند و تكليف پژوهنده را نيز در جريان پژوهش روشن مي سازد. و پژوهنده ناگزير است اصطلاحات مبهمي را كه در بخش هاي مختلف تحقيق خود به كاربرده است. اعم از عنوان ،تعريف مساله ، هدف ، و مانند آن در آغاز براي مخاطب خود تعريف كند.
پس از اين كه مساله پژوهش تعيين و بيان شد كاربعدي پژوهشگر بيان سوالات پژوهش است ” يعني خرد كردن و شكستن مساله پژوهش به يك تعداد سوال كه درواقع از طريق پاسخ يابي به اين سوال ها از طريق پژوهش پاسخ داده خواهد شد. ”
مجموع سوالات پژوهش درواقع همان مساله پژوهش را نشان مي دهد. يعني اگر سوالات با هم تركيب شوند به لحاظ مفهومي مساوي پژوهش خواهند بود. معمولا براي بيشتر مساله ها 2 تا 6 سوال كافي است و لي باز هم بستگي به مساله پژوهش دارد.
اگر تعدا سوال خيلي زياد شد مساله در واقع وسيع و مبهم است و بايد در آن تجديد نظر شود.
الف) سوال توصيفي : دراين گونه سوال ها معمولا از كلمات ”چه مي باشد، چيست، و چگونه است“ استفاده مي شود. مثال: گسترش تاريخي صنعت در ايران چگونه بوده است؟
ب) سوال هاي رابطه اي : در اين گونه سوال ها ، چگونگي رابطه دو يا چند متغير مورد نظر قرار مي گيرد . مثال: چه رابطه اي بين رضايت شغلي و رشد سازمان وجود دارد؟
ج) سوال هاي تفاوتي : اين سوال ها با تفاوت سطوح متغير ها سروكار دارد و معمولا به شكل زير بيان مي شود: آيا بين فارغ التحصيلان رشته هاي حسابداري ورشته هاي مديريت در انتخاب شغل تفاوت وجود دارد.
د) سوال هاي علت و معلولي : در اين گونه سوال ها رابطه علت و معلولي بين متغير هامورد نظر قرار مي گيرد . مثال: چه عواملي باعث افزايش رضايت شغلي كاركنان در يك سازمان مي شود؟
محقق براي بيان مساله تحقيق و نگارش آن بايد به اين ترتيب اقدام کند: