چگونه یک ترجمه خوب انجام دهیم؟

انتشار 19 خرداد 1397
مطالعه 4 دقیقه

پژوهش برتر: یک مترجم علاوه بر داشتن سواد انگلیسی نیاز به یک مهارت خوب دارد تا بتواند در تمامی زمینه و رشته های تحصیلی ، یک ترجمه خوب و قابل قبولی ارائه دهد.

چگونه یک ترجمه خوب انجام دهیم؟

اگر از مترجمی بخواهیم روندی را که برای ترجمه کردن متنی در پیش می گیرد از آغاز تا انتها برایمان توضیح بدهد به احتمال بسیار چنین پاسخی دریافت خواهیم کرد: با درخواست شخصی ترجمه متنی را قبول می کند (که در اکثر موارد با موضوع آن هیچ آشنایی ندارد) بعد باکمک نرم افزارهای ترجمه دو زبانه به سراغ متن رفته و جمله اول را خوانده و ترجمه می کند، آنگاه به سراغ جمله بعدی رفته و بر همین منوال خط به خط متن را خوانده و ترجمه آن را یادداشت می کند تا به انتهای آن می رسد. اگر فرصت حوصله ای باقی باشد یک بار متن ترجمه شده را بررسی کرده و اگر نه، آن را تحویل می دهد.
بخش اصلی ضعف و مشکل در ترجمه های ارائه شده همین شیوه غلط ترجمه کردن است که متأسفانه یادگیری و در پیش گرفتن آن بهدانشگاه و کلاس های ترجمه بازمی گردد.

چگونه یک ترجمه خوب انجام دهیم؟

آنچه در حال حاضر در کلاس های اسلوب و روش ترجمه تدریس می شود، آشنایی با نظریه های ترجمه است. اینکه مترجمان با نظریه های مختلف ترجمه و نگاه های متفاوت به شیوه ترجمه کردن آشنایی پیدا کنند در جای خود مفید است. اما از آنجا که تنوع آرا در این حوزه بسیار بوده و در حمایت از هر نوع روش ترجمه (تحت اللفظی، معناگرا، آزاد و…) می توان نظریه پرداز معروفی را پیدا کرد، مترجمان ما در نهایت روشی را در پیش می گیرند که با روحیاتشان سازگارتر است.

گذراندن کلاس های مختلف ترجمه در انواع حوزه های تخصصی (که با علایقمترجم هم خوانی ندارند) و حجم بالای ارائه ترجمه برای هر کلاس نیز مزیت بر علت می شود تا روند و روشی که برای ترجمه کردن در بالا ذکرشد برای مترجم جا بیفتد. هنگامی که دانشجوی مترجمی در پایان کلاس ها در کیف خود پاراگراف های مختلفی از متون سیاسی، مطبوعاتی،بازرگانی و غیره می یابد که باید برای کلاس بعدی ترجمه شوند، راهی جز این ندارد که مشغول ترجمه کلمه به کلمه پاراگرافی شود که آن رابرای اولین بار می خواند. همین تمرین غلط و البته در کنار آن انجام ترجمه های دانشجویی در این دوران باعث می شود بعدها نیز که به سراغ ترجمه هر متنی می رود همین اسلوب و شیوه نادرست ترجمه کردن را در پیش بگیرد.

روند مناسب ترجمه کردن و مراحل ساده ای که با رعایت آن ها هر مترجمی می تواند ترجمه ای به مراتب بهتر ارائه بدهد این است که :

  • قبل از هرکاری متن مورد نظر برای ترجمه را چند بار بخوانید. با خوانش متن محتوای آن روشن شده و ذهنیتی از ترجمه آن پیدا می کنید. باید بتوانید پیش خود بگوییدکه کل متن راجع به چه چیزی است و نویسنده در هر پاراگراف قصد بیان چه مطلبی را داشته است. اگر با زمینه تخصصی متن آشنایی چندانی نداشتید لازم است دست کم بصورت روزنامه وار نگاهی به چند مطلب مختلف پیرامون موضوع به زبان مقصد واگر نیاز بود به زبان مبدأ بیندازید. به کمک اینترنت می توان به سهولت و در زمان اندکی به هرآنچه که می خواهید دسترسی پیدا کنید. بدین طریق با بسیاری از اصطلاحات و زیر و بم متن خواسته شده آشنا می شوید و ترجمه آن برایتان به مراتب راحت تر می شود.
  • هر متن به منظور خاصی (مانند نقد، تحقیق، معرفی و غیره) و برای طیف ویژه ای (چون متخصصین، کودکان، عامه مردم و غیره) نگاشته می شود. در ترجمه کردن نیز باید برای خود مشخص کنیم که چه هدفی را دنبال کرده و مخاطب ترجمه ما چه طیفی است. در موارد بسیاری هدف یا مخاطب متن ترجمه با متن اصلی هم خوانی ندارد. ملاک ضعیف یا قوی بودن ترجمه ما، مخاطب و شخصی است که ترجمه ما به دستش می رسد. اگر راضی باشد در ترجمه موفق بوده ایم و اگر نباشد مترجم خوبی به شمار نخواهیم آمد.  پس لازم است بیش از پیش به فاکتورها و خواسته های درخواست کننده ترجمه توجه داشته باشیم. به همین دلیل یک مترجم موفق کسی است که در حرفه خود انعطاف پذیرباشد. برای کسب نمرات بالا در کلاس های دانشگاهی کافی است به همان شکلی که برای استادتان خوشایند است به سراغ ترجمه متن هایی که از شما می خواهد بروید. سبک و شیوه ترجمه کردن، نقش بسیار مهمی در مقبولیت یک ترجمه ایفا می کند. چه بسا ترجمه شما از یک متن به چشم یک استاد قوی و همان ترجمه به چشم استاد دیگری ضعیف باشد.
  • نکته حائز اهمیت دیگر این است که هر مترجم بهترین و دقیق ترین منتقد خود بوده و بیش از هر کسی می داند کدام قسمت ترجمه اش ضعیف یا قوی است. بهتر است در حین ترجمه کردن زیر کلمه یا عبارتی که به نظرمان ضعیف یا نامناسب است خط کشیده و انها را مشخص کنید. وجود قلم خوردگی در متن ترجمه شما، ملاک مناسبی برای پی بردن به قوی یا ضعیف بودن ترجمه است. یعنی هرچه نوشته شما قلم خوردگی بیشتری داشته باشد نشانه آن است که به ساختار جمله تسلط کافی نداشته و در انتقال مناسب معنای آن ضعیف هستید. پس توصیه می کنیم خصوصا اگر در ترجمه تازه کار هستید بصورت دستنوشته و برروی کاغذ، نه پشت کامیپوتر و با تایپ کردن، به ترجمه بپردازید تا به راحتی با نگاه کردن به دستنویس خود موارد مشکل ساز ترجمه تان را پیدا کرده و در رفع آن بکوشید.
  • با پاک نویس کردن یا تایپ ترجمه تان در کامپیوتر نیز مرور دیگری بر نوشته تان خواهید داشت که در یافتن و رفع ایرادهای احتمالی موثر خواهد بود. بهتر است حتماً بعداز یکی دو روز برای بهبود کار خود به سراغ متنی که ترجمه کرده اید رفته و به بازنگری و اصلاح کلی و مواردی که مشخص کرده اید بپردازید. باهم فکری و تبادل نظر با دیگر مترجمان و در صورت لزوم دانش آموختگان آشنا به حوزه تخصصی متن نیز می توان کیفیت ترجمه خود را به حدکاملاً مطلوبی برسانیم.

مد نظر داشتن همین چند نکته عنوان شده و دوری جستن از ترجمه کلمه به کلمه می تواند به خوبی تضمین کننده کیفیت ترجمه ای باشد که ارائه می کنید. ترجمه ای موفق محسوب می شود که به راحتی با مخاطب خود ارتباط برقرار کند. یک خواننده عادی متن اصلی را در دست نداشته و هیچ تمایلی نیز ندارد که خط به خط و کلمه به کلمه آن را با متن ترجمه شده تطبیق بدهد. اگر ما نیز بعنوان مترجم بتوانیم از چنین زاویه ای به ترجمه خود نگاه کنیم بطور قطع نتیجه کارمان بیش از پیش رضایت بخش خواهد شد.

لطفا امتیاز خود را ثبت کنید
1 5
  ارسال به دوستان:

پرسش و دیدگاه شما
پرسش و دیدگاه شما
اختیاری
اختیاری (نمایش داده نخواهد شد)
ضروری
پرسش ها و دیدگاه های کاربران
بازدیدکننده
تیم پشتیبانی
5 سال پیش
سلام وقت بخیر خدمت شما فرهیخته گرامی ممنون از انتخاب موسسه پژوهش برتر
بازدیدکننده
علی
5 سال پیش
ممنونم بابت راهنمایی بسیار خوبتون عالی بود http://digiemc.com/

خدمات موسسه پژوهش برتر