کاربردهای ایمپکت فاکتور در مجله

امروزه اینکه جوامع دانشگاهی و آکادمیک الزام دارند تا مقالات خود را در مجلات انگلیسی با با درجه علمی بالا یا به اصطلاح با پرستیژ بالا چاپ کنند یک حقیقت است. در این میان، یکی از ملاک‌های تعیین کننده پرستیژ علمی مجلات ایمپکت فاکتور است. بر این اساس است که بسیاری از پژوهشگران علاقه دارند در مجله‌ای به چاپ مقاله بپردازند که دارای ایمپکت فاکتور بالا باشد. در نهایت با توجه به دلایل ذکر شده این احتمال وجود دارد که کاربردهای صحیح و غلط از ایمپکت فاکتور مجله انجام گردد. در این مطلب به ذکر چند کاربرد صحیح و غلط ایمپکت فاکتور می‌پردازیم.

کاربردهای صحیح و غلط از ایمپکت فاکتور مجله

1. تعیین پرستیژ علمی مجله

 وقتی محققی می‌خواهد برای چاپ مقاله خود، یک ژورنال انتخاب کند، مجلات بسیار زیادی را پیش روی خود می‌بیند. ایمپکت فاکتور یا IF در این میان یک عامل مهم سنجش سطح اعتبار مجلات است که به پژوهشگر کمک می‌کند تا موقعیت و جایگاه علمی مجلات را بشناسد. به عنوان یک قاعده کلی، هرچقدر ضریب تاثیر یک مجله بالا باشد، به همان میزان پرستیژ علمی و کیفیت آن نیز بالا خواهد بود. بنابراین، مورد اول، یکی از استفاده‌های صحیح از ضریب تاثیر مجله است.

2.  انتخاب مجلات برای کتابخانه‌ها

 هزاران ژورنال هم اکنون وجود دارند که دوست دارند نسخه‌ای از مجلات آنها در کتابخانه‌های معتبر باشد. ضریب تاثیر این امکان را به مسئولین کتابخانه ها می‌دهد تا بتوانند از بین مجلات مختلف  و متقاضی، آن مجلاتی که دارای ضریب تاثیر بالایی هستند را انتخاب نمایند. بنابراین، مورد دوم نیز جزو استفاده‌های صحیح از ضریب تاثیر مجله است.

3.  ارزیابی علمی و دانشگاهی

گهگاهی مسئولین دانشگاه برای اینکه به فردی بورس تحصیلی یا مزایای دیگری بدهند و یا اینکه فردی را از لحاظ علمی ترفیع کنند از ضریب تاثیر استفاده می‌کنند. به این معنی که اگر آن فرد در یک مجله با ایمپکت بالا یک مقاله چاپ کنند همین را به عنوان ارزش علمی فرد تلقی می‌کنند و تصمیم می‌گیرند. حال آنکه اگر فردی در شرایط دیگر دارای چندین مقاله بدون ضریب تاثیر و دارای آثار علمی غیر از مقاله باشد، رقابت را به حریف خود خواهد باخت.
باید مد نظر قرار دهیم که ضریب تاثیر نشان دهنده ضریب تاثیر مقاله نیست بلکه متعلق به مجله و تمامی مقالاتی که در آن چاپ شده‌اند است. گهگاهی دیده می‌شود که در سابقه یا آرشیو یک مجله چندین مقاله قوی از پژوهشگران صاحب نام درج شده است که مجله، ضریب تاثیر فعلی خود را بیشتر مرهون اثر آن نویسندگان است و مابقی مقالات اثر گهگاه ناچیزی بر افزایش ضریب تاثیر آن مجله می‌گذارند. بنابراین، استفاده از ضریب تاثیر مجله برای ارزیابی کیفیت علمی یک فرد نمی‌تواند ملاک کافی باشد. در نهایت می‌توان این مورد را جزو موارد استفاده ناصحیح از ضریب تاثیر قلمداد نمود.