نحوه اعتبار سنجی و انتخاب ژورنال معتبر

مجله جعلی و نامعتبر چیست؟

با امتیازات چاپ مقاله و راههای چاپ آشنا هستید اما گاها برخی از محققین این مورد را نادیده می‌گیرند که توجهی به اعتبار ژورنال‌ها و معتبر بودن آنها داشته باشند. به همین جهت امتیاز چاپ مقاله را از دست می‌دهند. چاپ مقاله در ژورنالهای جعلی و نامعتبر کاملا بیهوده است و اعتباری ندارد, باید قبل از سابمیت مقاله حتما به کیفیت ژورنال و اعتبار آن توجه داشته باشید. نشریه جعلی و نامعتبر زمان و هزینه شما را خواهد گرفت و هیچ سودی برایتان نخواهد داشت. متاسفانه این روزها تعداد نشریات جعلی که فعالیت های رسمی دارند افزایش یافته است. اگر نویسنده آگاهی کافی نداشته باشد حتما در دام این نشریات خواهد افتاد. ژورنالها اولا باید توسط پایگاه های معتبر منتشر شوند و همچنین دارای تاییدیه وزارت علوم و دانشگاه آزاد باشند. در غیر اینصورت جعلی و فیک محسوب می‌شوند.

البته در مواردی نیز امکان دارد پیش بیاید که مجله در گذشته جز ژورنالهای معتبر بود و در یک پایگاه رسمی منتشر می‌شد اما بعد از مدتی به دلیل افت اعتبار جز ژورنالهای معتبر نمی‌باشد. مجلات پایگاههای معتبر هر سال به روز رسانی می‌شوند و لیست ژورنالهای آن جدیدتر می‌شود ممکن است یکسال ژورنالی به دلیل افت اعتبار جز این مجلات محسوب نشود.

نشریات از لحاظ اعتبار به سه دسته تقسیم می‌گردند.

• مجلات معتبر و مورد تایید وزارت علوم
• مجلات نامعتبر
• مجلات جعلی

برای تشخیص اعتبار ژورنالهای تخصصی می‌توانید با مراجعه به سایت آنها و دریافت لیست انتشار یافته توسط آنها از اعتبار مجله اطمینان حاصل فرمایید. فقط دقت داشته باشید که لیست ها هر سال به روز رسانی می‍‌‌‌‌‌‌شوند. دقت فرمایید که مراجعه به سایت های جعلی و نامعتبر نیز ممکن است باعث اشتباه شود و نتوانید ژورنال مناسبی را انتخاب کنید. حتما به آدرس سایت هایی مراجعه فرمایید که توسط نهادهای زیر تایید شوند و توسط آنها انتشار یابند.

• مرکز برنامه ریزی و سیاستگذاری پژوهشی وزارت علوم و تحقیقات فناوری (https://rppc.msrt.ir/fa)
• دفتر گسترش تولید علم دانشگاه آزاد اسلامی (http://rvp.iau.ir/sp/) 
• مرکز توسعه و هماهنگی اطلاعات و انتشارات علمی وزارت بهداشت، درمان و اموزش پزشکی (http://blacklist.research.ac.ir/) 

راههای تشخیص

چگونه مجلات جعلی و نامعتبر  را شناسایی نماییم؟

• نام مجله را به طور کامل در گوگل جستجو کنید. یعنی فقط یک یا چند کلمه اصلی را جستجو نکنید بلکه تک تک لغات اسم و عنوان مجله را به صورت کامل در گوگل درج کنید.
• اگر اسم ادیتور مجله را می‌دانید، اسم ادیتور را نیز در گوگل جستجو کنید.
• وبسایت این گونه مجلات معمولا خیلی شبیه به مجلات اصلی طراحی می‌شوند و فقط ممکن است در یک حرف متفاوت از هم باشند، پس وبسایت این گونه مجلات را با دقت زیاد بررسی کنید تا دچار اشتباه نشوید.
• برخی از مجلات جعلی و نامعتبر، انواع مقالات علمی و تخصصی را در حوزه های مختلف می‌پذیرند در حالی که مجلات معتبر معمولا در یک حوزه اختصاصی فعالیت می‌کنند.
• این گونه مجلات معمولا در بخش آرشیو خود، انبوهی از مقالات چاپ شده را دارند تا به نوعی اثبات کنند که جزو مقالات جعلی نیستند ولی شما می‌توانید عنوان یکی از مقالات را جستجو کنید و مطمئن شوید که قبلا در مجله ای به چاپ رسیده است یا نه. این نشان می‌دهد که این گونه مجلات حتی مقالات را نیز می‌توانند از ژورنال های معتبر کپی کرده و یا به بیان بهتر سرقت نموده و تلاش می‌کنند که خود را معتبر جلوه دهند.
• قدمت تاسیس وب سایت مجلات نشانه بارز جعلی بودن یا نبودن آن ها می‌باشد.تاریخ تاسیس وب سایت مجلات جعلی یا نامعتبر معمولا به چند سال گذشته برمی‌گردد.
• بسیاری از این مجلات به منظور جذب پژوهشگران، ایمیل خود را به آن ها می‌دهند، در حالی که مجلات معتبر به هیچ عنوان به کسی ایمیل خود را نمی‌دهند.
• برخی از این گونه مجلات ISSN ندارند.

آدرس بررسی و اعتبار سنجی مجلات معتبر از طریق مراجعه به سایتهای زیر امکان پذیر می‌باشد که طبق روال فوق می‌توانید با مراجعه به آدرس سایت مورد نظرتان بررسی را انجام دهید.

•  ISI:  http://ip-science.thomsonreuters.comمجلات
•   ISC: http://www.isc.gov.ir مجلات
• Scopus: http://www.scimagojr.com مجلات
•  Pubmed: https://www.nlm.nih.gov/bsd/serfile_addedinfo.htm مجلات

تفاوت مجلات نامعتبر و جعلی 

همانطور که در تعاریف بالا ذکر شد مجلات جعلی و نامعتبر ماهیت متفاوتی دارند به خاطر همین، این دو گروه از مجلات در جدول های جداگانه ای ذکر می‌گردد. در مورد مجلات نامعتبر و جعلی، توجه داشته باشیم که با اعلام لیست جدیدی از مجلات نامعتبر و جعلی از سوی هر سه نهاد اعلام شده، سیاهه های قبلی از درجه اعتبار ساقط می‌شوند و سیاهه ی جدید جایگزین می‌گردد و ملاک سنجش اعتبار مجلات قرار می‌‍گیرد. در بلک لیست ( Black List) اعلام شده، مجلات نامعتبر تاریخ ورود به سیاهه را دارند و از تاریخ ذکر شده به بعد چاپ مقاله در این مجلات هیچ امتیازی را شامل نمی شود. اما برای مجلات جعلی هیچ تاریخی ذکر نمی‌گردد، از این رو تمامی مقالات چاپ شده در این مجلات نامعتبر محسوب می‌گردد.

موسسه پژوهش برتر در زمینه تشخیص مجلات جعلی و نامعتبر این مطلب را برای شما گرد آوری کرده است تا در دام چنین افراد سودجویی نیفتید و هزینه و زحمات خود را به هدر ندهید. اما در زمینه معرفی ژورنالهای تخصصی و معتبر نیز خدماتی ارائه می‌کند که از جمله معروف ترین خدمات این موسسه معرفی ژورنالهای تخصصی و معتبر می‌باشد. جهت کسب اطمینان بیشتر از معتبر بودن ژورنال های تخصصی در این موسسه بعد از معرفی ژورنال در زمینه موضوعی مشخص به نویسندگان فرصت داده خواهد شد تا عنوان و issn ژورنال را از سایت رسمی دانشگاه آزاد اسلامی و یا وزارت علوم بررسی نمایند و سپس اقدام به چاپ کنند. همچنین ارائه خدمات چاپ مقاله برای برخی از ژورنالهای به صورت صد در صد تضمینی می‌باشد و زمان داوری و هزینه برحسب نوع ژورنال مشخص می‌شود.

مطالب مربط با این موضوع

• استرداد یا سلب اعتبار (retraction) چیست؟
• معرفی شاخص های ارزیابی اعتبار مجلات و مقالات
• اعتبارسنجی منابع پژوهش بر اساس منبع و محل انتشار آن‌ها
• راه های شناخت مجلات بی اعتبار
• تشخیص مجلات ISI معتبر از جعلی از طریق سایت تامسون رویترز
• مجلات نامعتبر و جعلی چه مجلاتی هستند؟
• ایمپکت فاکتورهای (IF) گمراه کننده یا جعلی چیست؟
• مجلات معتبر، نامعتبر و جعلی را بشناسید.
• مجله جعلی چیست؟