نحوه داوری و پذیرش مقالات

انتشار 12 شهریور 1398
مطالعه 7 دقیقه

فرآیند داوری مقالات بسیار سخت و پیچیده است البته بستگی به کیفیت ژورنال نیز دارد برخی از ژورنال‌ها داوری بسیار سختگیرانه ای دارند و برخی دیگر نسبتا آسانتر می‎باشند اما در حالت کلی فرآیند داوری مقالات کار ساده ای نیست و مقاله باید کیفیت بسیار بالایی داشته باشند تا داوران ژورنالهای معتبر آنرا پذیرش کنند.

نحوه داوری و پذیرش مقالات

داوری مقالات به چه معناست؟

داوری مقالات مرحله ای می‌باشد که همیشه در نویسندگان باعث ایجاد ترس و دلهره شده است زیرا سرنوشت‌سازترین مرحله در چاپ مقالات می‌باشد و همه چیز در این بخش مشخص خواهد شد. داوری از یک مسابقه ورزشی گرفته تا در مصاحبه های علمی و ... وجود دارد. ولی نحوه داوری و سختگیری بستگی به کیفیت دارد تمامی ژورنالهای داخلی و خارجی از بیشترین سطح کیفی تا کمترین, بخش داوری دارد و داوری در هر ژورنال بسته به کیفیت آنها متفاوت می‌باشد. داوران ژورنال های معتبر می‌بایست مقاله را از لحاظ میزان سطح کیفی و علمی بررسی کنند و نتیجه پذیرش یا عدم پذیرش را بیان کنند. داوران ژورنالها اصولا افرادی باسواد و کامل عادل می‌باشند تا بتوانند به صورت عادلانه و با دید یکسان و بی طرفانه داوری را انجام دهند و حق کسی را پایمال نکنند. داوران باید قدرت تشخیص کیفیت داشته باشند و بتوانند با رعایت هنجار ها و قوانین مقاله را بررسی و داوری کنند.

تصویر

نحوه داوری مقالات در ژورنالهای معتبر

مقالاتی که به هر ژورنال سابمیت می‌شود توسط سردبیر ژورنال تحویل گرفته می‌شود و سردبیر باید فرآیند چاپ را پیش ببرد نخستین گام داوری می‌باشد و هر ژورنال چنیدن نفر را به عنوان داور برمی‌گذیند که داوران وظیفه بررسی و تشخیص کیفیت مقالات را دارند باید مقالاتی که ارسال می‌شوند توسط تک تک داوران بررسی شود و نتیجه نهایی نتیجه حاصل از نظریه کل داوران می‌باشد که توسط سردبیر به نویسنده اطلاع داده می‌شود. اما سوال اکثر نویسندگان این است که روند داوری چگونه است داوران چگونه مقاله را بررسی می‌کنند؟

سردبیر مقاله‌ای  که از نویسنده دریافت کرده است را بررسی می‌کند و در واقع داوری اولیه توسط خود سردبیر انجام می‌شود 4 مورد زیر توسط سردبیر کنترل می‌شود و سپس در صورت تایید توسط سردبیر به داوران ارسال می‌شود:

  1. آیا مقاله متناسب با اسکوپ و هدف مجله و حیطه‌های مورد علاقه آن هست یا خیر؟
  2. آیا مقاله کمترین میزان مورد قبول برای پذیرش را دارد یا خیر؟ آیا محتوا و نحوه نگارش آن و سبک نوشتاری آن به حد کافی خوب است؟
  3. آیا مقاله دستورالعمل ذکر شده برای مولفان را رعایت نموده است؟ (مانند سبک رفرنس نویسی، مباحث مربوط به ویرایش مقاله و …)
  4. با دقت به سوالات فوق، مشخص می‌گردد که اهمیت نگارش کاورلتر در چه حدی است و چرا باید به مساله فرمت‌بندی و ادیت مقاله توجه خاص داشت. منظور از فرمت‌‌بندی مقاله نیز همان محل قرارگیری جداول، نمودارها، دوستونه یا تک ستونه بودن مقاله، فونت مقاله، فاصله خطوط و موارد اینچنینی است.

و اما داوران همانطور که گفته شد بعد از بررسی توسط سردبیر مقاله به بخش داوری ارسال خواهد شد و داوران باید تصمیمات نهایی را اتخاذ کنند.

داوری در تمامی ژونال ها 3 حالت دارد:

  1. داوری یکسو کور: در این نوع داوری همتا اسامی داوران به مولفان گفته نمی‌شود.
  2. داوری دو سو کور: اسامی داوران و مولفان برای یکدیگر پنهان می‌ماند.
  3. داوری دو سو آشکار: اسامی مولفان و داوران به یکدیگر معرفی می‌شوند.
  •   عموماً، ۲ تا ۶ داور برای داوری همتا برگزیده می‌شوند. داوران در حیطه تخصصی که مقاله مربوط به آن است متخصص هستند. مجلات معمولاً گروه متخصصینی از داوران را در حیطه علاقمندی‌ها و اسکوپ مجله گردآوری نموده‌اند.
  • ادیتورها برحسب محتوای مقاله، در انتخاب مجلات حساسیت به خرج می‌دهند تا بتوانند عدالت را در حق مولفین مقاله رعایت کنند. برای مثال، اگر یک مقاله از نظر فنی در سطح بالایی باشد یا مربوط به چند حیطه مختلف باشد، فرآیند داوری چنین مقالاتی طولانی‌تر می‌گردد تا داوران مختلفی آن را بررسی کنند.
  • برخی مجلات به نویسندگان خود این گزینه را نیز ارایه می‌دهند که آنها برای داوری مقاله خود، داور معرفی کنند. چنین کاری می‌تواند زمان جستجوی داور را برای ارزیابی مقاله کمتر کند و فرآیند تصمیم‌گیری درباره مجله را کوتاه‌تر کند.
  • فرآیند داوری زمانی به اتمام می‌رسد که تمامی داوران گزارش خود را به ادیتور مجله ارسال نمایند. ادیتور مجله معمولاً از داوران درخواست می‌کند کار داوری را در مدت زمان ۱ ماه به اتمام برسانند. با این حال، برخی از مجلات مکانیسم‌هایی دارند که بتوانند با استفاده از آنها، زمان فرآیند داوری را کوتاه کنند و یا اینکه زمان تقریبی آن را دقیقتر مشخص کنند.

تصویر

داوران به چه موارد حساسیت بیشتری دارند؟

داوران عموما همه بخش های مقاله را بررسی می‌کنند و دقت بالایی در همه مراحل ها دارند. هر بخش را به صورت کامل و با دقت به جزئیات بررسی می‌کنند اما مواردی که بیشتر اهمیت دارد این است که سرقت ادبی و یا تشابهات ادبی در متن مقاله مشاهده نشود و مقاله کیفیت ترجمه بسیار بالایی داشته باشد و هر بخش با رعایت علایم نگارشی و ... نوشته شده باشد. داوران حتما از لحاظ علمی تسلط بالایی نسبت به موضوع دارند و می‌توانند به خوبی انسجام مطالب و کیفیت مطالب را تشخیص دهند از شاخه ای به شاخه دیگر پریدن و منسجم نبودن مقاله حتما باعث می‌شود که اعتبار مقاله از بین برود و داوران به این موضوع نیز حساسیت زیادی دارند. سعی کنید قبل از سابمیت مقاله همه فرآیند پذیرش را با دقت زیادی طی کنید که مقاله ریجکت نشود و حتما در مرحله داوری پذیرفته شود. چون بعد سابمیت کاری از دست شما بر نخواهد آمد.

دلایل رد مقاله از سوی داوران

  •  مقاله مشکل فنی عمده دارد.
  •  مقاله در حیطه علاقمندی مجله (اسکوپ) قرار ندارد.
  •  مقاله ناقص است.
  • مقاله دارای ایراد روش شناختی است.
  • قسمت بحث و نتیجه گیری مقاله ارتباط معناداری با سایر قسمت‌های مقاله ندارد.
  • یافته‌های مقاله صرفاً تکرار یافته‌های مقالات دیگران است.
  •  نگارش مقاله ضعیف است.
  • مقاله خسته کننده است.
  • مقاله دارای مطلب مشکوک به سرقت ادبی است.

تصویر

اگر مقاله پذیرفته نشد چه باید کرد؟

بعد از اینکه مقاله شما پذیرفته نشد امید خود را از دست ندهید راههای دیگری وجود دارد که شانس قبولی مقاله در ژورنالهای معتبر را به شما می‌دهد 5 راه می‌توانید بعد از سابمیت مقاله امتحان کنید:

درخواست تجدید نظر در قبال عدم پذیرش: اگر احساس می‌کنید که مقاله شما لایق پذیرش بود و ناعادلانه ریجکت شده است می‌توانید درخواست دوباره خود را به سردبیر ارائه کنید سعی کنید بدون توهین کردن و کاملا قانع کننده دلیل خود را نسبت به سابمیت دوباره مقاله بیان کنید.

سابمیت مجدد به ژورنال یکسان: ژورنال ممکن است درخواست اولیه‌تان را رد کرده باشد، اما از شما دعوت کند که پس از انجام اصلاحات پیشنهادی داوران، مقاله را دوباره سابمیت کنید. اگر واقعاً قصد دارید مقاله را در همان ژورنال منتشر کنید، این گزینه می‌تواند بهترین انتخاب باشد. یادتان باشد که برخی ژورنال‌ها ممکن است اعلام کنند که در آینده، هیچ نسخه‌ای از مقاله شما را منتشر نخواهند کرد. در این صورت، باید به این نظر احترام بگذارید و ژورنال دیگری را انتخاب کنید.

اعمال تغییرات و سابمیت کردن در یک ژورنال دیگر: گزینه سوم از تمام گزینه‌ها رایج‌تر است. بازخوردهای داوران را به دقت مدّنظر قرار دهید، مقاله را اصلاح کنید، و آن را برای یک ژورنال دیگر سابمیت کنید. مطمئن شوید که جزئیاتی مانند کاورلتر، قالب رفرنس‌ها، و سایر جزئیات را، پیش از سابمیت کردن، با شیوه‌نامه‌های ژورنال تطبیق داده‌اید.

هیچ تغییری را اعمال نکنید و مقاله را در یک ژورنال دیگر سابمیت کنید: با اینکه ساده‌ترین کار ممکن پس از پذیرفته نشدن و ریجکت شدن مقاله همین مورد است اما به صورت کلی این کار ایده خوبی نیست. اگر نکات نوشته‌ شده توسط داوران را تغییر ندهید، در حقیقت تمام تلاش‌هایی که در مرحله داوری صرف کارتان شده است را نادیده گرفته‌اید. احتمال دارد که نکات مذکور کیفیت مقاله را افزایش دهند، حتی اگر برخی از آن‌ها نادرست باشند. داوران جدید ممکن است دست روی نکات مشابهی بگذارند؛ تا فرصت باقی است، آن‌ها را اصلاح کنید. علاوه بر این‌ها، احتمال بدهید که، در ژورنال جدید، مقاله‌تان را همان داوران ژورنال قبلی مورد قضاوت قرار دهند. اگر برای اصلاح مقاله هیچ تلاشی نکنید، مطمئن باشید که نظر آن‌ها نیز تغییری نخواهد کرد.

مقاله را بایگانی کنید و هیچ گاه آن را سابمیت نکنید: در نهایت، می‌توانید مقاله را در سایت‌هایی مانند figshare یا Dryad پست کنید، که هر دو قابل ارجاع و به‌طور رایگان در دسترس هستند.

پذیرش و چاپ مقاله 

نتیجه داوری همیشه منفی نیست و حالت خوشبینانه و مثبت نیز دارد که مقاله همان بار اول که به داوری ارسال کرده اید پذیرفته شود و مقاله شما در ژورنال مورد نظرتان پذیرفته شود. مقالاتی که دارای شرایط زیر باشند حتما پذیرفته می‌شوند.

  1. مرتبط بودن مقاله با يك مشكل روز
  2. مقالاتي كه نگارش عالي داشته و روال منطقي و مفاهيم قابل دركي دارند.
  3. مقالاتي كه طراحي (Design) عالي و متدلوژي مناسبي دارند.
لطفا امتیاز خود را ثبت کنید
1 5
  ارسال به دوستان:

پرسش و دیدگاه شما
پرسش و دیدگاه شما
اختیاری
اختیاری (نمایش داده نخواهد شد)
ضروری
پرسش ها و دیدگاه های کاربران
بازدیدکننده
تیم پشتیبانی
5 سال پیش
سلام معیار ها در همه مجلات بطور کاملا یکسان نمی باشند . اما تقریبا معیار های کلی مجلات جهت داوری یکسان می باشد . لطفا جهت اطلاعات بیشتر مطالب سایت رو مطالعه بفرمایید .
بازدیدکننده
فاطمه مختاری
5 سال پیش
معیار های مورد بررسی در هر مجله یکسان میباشد؟داوران متدهای یکسانی را مورد بررسی قرار میدهند؟

خدمات موسسه پژوهش برتر