تفاوت مقالات علمی-پژوهشی و علمی-ترویجی

تفاوت نشریات علمی-پژوهشی و نشریات علمی-ترویجی

کميسيون بررسي نشريات علمي كشور مرجع تعيين اعتبار علمي مجله‌هاي علمي كشور است. در آیین نامه کمیسیون تعریف فشرده ای از مقالات این دو نوع مجله ارائه شده است، اما در ادامه تعریف جامع­تری را مشاهده خواهید کرد:
1) مقالات علمي-پژوهشي: هدف اصلی در مقاله علمی–پژوهشی “جستجوی حقایق و کشف بخشی از معارف” و نشر آن در میان افراد، به‌ قصد حل مشکل و یا بیان اندیشه‌ای جدید در موضوعی از موضوع‌های علمی روز دنیا هست. چگونگی انجام این روش به‌صورت مطالعه‌ای نظام‌مند، برای یافتن روابط اجتماعی میان پدیده‌های طبیعی است. یکی از ویژگی‌های مهم این نوع از مقالات، اصالت و ابداع هست که پژوهشگران این حوزه باید توجه ویژه به آن داشته باشند به این معنا که موضوع انتخابی آن‌ها برای اولین بار انتخاب‌شده باشد یا به عبارت بهتر موضوع انتخابی آن‌ها طرحی نوین در حوزه علمی موردنظر ارائه دهد. این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز موضوعات تحقیقاتی جدید در آینده شود و به این دلیل اصیل نامیده می‌شود.

هدف از این نوع مقاله کاربردها، روش‌ها و مفاهیم و مشاهدات جدید در زمینه علمی باهدف پیشبرد مرزهای علم و فناوری است و به همین سبب به آن، مقاله علمی پژوهشی گفته می‌شود. گاهی ممکن است موضوع مورد بررسی پژوهشگر نو و تازه نباشد اما با نگاهی نو و با ایجاد یک استدلال جدید همراه باشد که این خود نمونه دیگری از ارائه طرحی نوین است.
یکی از بخش‌های چنین مقاله‌ای مرور ادبیات است. در یک مقاله علمی پژوهشی، ادبیات به‌عنوان اساس و بنیان کار ارائه می‌شود و بینش جدیدی را که پژوهشگر به دنبال ایجاد آن است، پشتیبانی می‌کند.
مخاطبين اصلي اين گونه مجلات پژوهشي، اساتيد دانشگاهها، دانشجويان دوره هاي دكتري و كارشناسي ارشد، پژوهشگران شاغل در مراكز علمي، تحقيقاتي و توليدي هستند.

2) مقالات علمي-ترويجي: اين گونه مقالات به مقالاتي گفته مي شود كه به ترويج يكي از رشته هاي علوم مي پردازد و سطح آگاهيها و دانش خواننده را ارتقاء مي بخشند و او را با مفاهيم جديد علمي آشنا مي سازد. اين گونه مقالات مي توانند به صورت تأليف و يا ترجمه باشند . اصولاً مقالات ترويجي فقط براي اشاعه دانش بشري و عالمانه كردن آن و جهان پيراموني آن است و هدف ديگري ندارد. اينگونه مجلات دستاوردهاي علمي، فني و حرفه اي آموزنده و جالب را به زباني ساده براي افراد داراي تحصيلات دانشگاهي، دانش آموزان سالهاي بالاي دبيرستانها، صنعتگران، مخترعين، مبتكرين و افراد داراي تحصيلات غيركلاستيك ارائه ميدهند.